Cukrzyca – groźna choroba przewlekła
Cukrzyca to choroba metaboliczna, wynikająca z zaburzonego wydzielania lub działania insuliny – hormonu produkowanego przez trzustkę. Schorzenie to może przybierać różne formy, jednak ich wspólną cechą jest zwiększony poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia.
W Polsce na cukrzycę choruje już 2,17 mln osób, w tym 1,22 mln pacjentów to kobiety, a ok. 0,96 mln – mężczyźni. Do tego dochodzą jeszcze osoby nieświadome choroby, czyli ok. 26% społeczeństwa, co łącznie daje liczbę 2,73 mln (źródło: mojacukrzyca.pl/dane-o-cukrzycy-w-polsce/). Z powodu cukrzycy rocznie umiera 21 tysięcy ludzi. Według ekspertów liczba ta będzie co roku wyższa, co związane ze stylem życia Polaków, brakiem aktywności fizycznej oraz nieodpowiednim odżywianiem (źródło: zdrowie.dziennik.pl/cukrzyca/artykuly/475065,cukrzyca-choroba-xxi-wieku.html)
Cukrzyca – jak rozpoznać chorobę?
Objawy cukrzycy nie zawsze są jednoznaczne, czasami mogą być mylone z innymi chorobami. Najważniejszym symptomem jest podwyższony poziom glukozy we krwi. Aby go określić, musimy wykonać test obciążenia glukozą. Kolejnymi objawami, mogącymi wskazywać na cukrzycę, jest częste oddawanie moczu (poliuria) i wzmożone łaknienie (polidypsja). Dodatkowo chorzy z podwyższonym poziomem cukru we krwi często miewają huśtawki nastroju, odczuwają nieprzyjemne swędzenie, a także mogą im wypadać włosy. Chorzy skarżą się również na zmęczenie, senność, zapalenia dziąseł, zamazane lub podwójne widzenie, ponadto może dojść do nadmiernego chudnięcia.
Cukrzyca – jakie badania ją wykrywają?
Osoby należące do grupy ryzyka powinny regularnie wykonywać profilaktyczne badania wykrywające tę chorobę. Raz w roku muszą badać się pacjenci mający nadwagę, cierpiący na otyłość i osoby, które nie są aktywne fizycznie lub mają w rodzinie chorych na cukrzycę. Badanie oznaczające poziom cukru we krwi powinno być wykonywane na czczo, najlepiej po upływie 12 godzin od ostatniego posiłku. Dodatkowo przed pobraniem krwi z żyły należy powstrzymać się od wysiłku fizycznego, a także nie zażywać żadnych leków, ponieważ mogą one zafałszować wynik.
Podwyższone stężenie glukozy we krwi nie zawsze oznacza, że chorujemy na cukrzycę, jednak wymaga to dalszej diagnostyki. W przypadku wątpliwości lekarz prowadzący zleca wykonanie testu doustnej tolerancji glukozy. Badanie to wykonuje się dwukrotnie – najpierw na czczo pobierana jest krew z żyły, potem należy wypić roztwór glukozy i po 2 godzinach ponownie oceniane jest stężenie cukru we krwi.
Jak leczyć cukrzycę?
Leczenie cukrzycy typu 1, wiążącej się z brakiem insuliny, polega na codziennym przyjmowaniu zastrzyków insulinowych. Natomiast w przypadku cukrzycy typu 2 razem z kuracją farmakologiczną stosowane są środki niefarmakologiczne, polegające na zastosowaniu diety, zmniejszeniu masy ciała i regularnej aktywności fizycznej. Osoba z wysokim poziomem cukru we krwi powinna skorzystać z poradni diabetologicznej (np. https://imed24.pl/), gdzie otrzyma zalecenia, co wolno jeść w tego typu chorobie.
Cukrzyca – co jeść, a czego unikać?
Do ogólnych zasad tzw. diety cukrzycowej należą m.in. konieczność regularnego spożywania posiłków i ograniczenie ich kaloryczności, co jest wymagane zwłaszcza u pacjentów otyłych. Dodatkowo ważny jest odpowiednio dobrany skład diety, która musi zostać tak zbilansowana, aby chronić przed rozwojem powikłań cukrzycy (miażdżyca). Pokarmy spożywane przez cukrzyka powinny być ubogie w cukry proste, znajdujące się w produktach mających w składzie cukier oraz w słodkich owocach. Za to chory może komponować potrawy z zielonych i czerwonych warzyw.
Cukrzyca to choroba przewlekła, jej skutki pacjenci mogą odczuwać do końca życia. Jednak przy przestrzeganiu odpowiednio zbilansowanej diety, zachowaniu aktywności fizycznej i kontrolowaniu cukru we krwi, pacjent może normalnie funkcjonować w codziennym życiu.