Leczenie schizofrenii jest długim i żmudnym procesem. Najczęściej konieczne jest kontynuowanie terapii do końca życia – postępowanie nie ogranicza się jedynie do opanowania ostrych epizodów psychotycznych – wymagane jest również w okresach remisji. Mimo że schizofrenia jest ciężką chorobą, jej leczenie jest możliwe i co raz bardziej skuteczne.

Cele terapii kiedyś i dziś znacznie się różnią

Niegdyś celem i zarazem wyznacznikiem skuteczności terapii była sedacja (uspokojenie) chorego, a w dalszej kolejności redukcja objawów wytwórczych (omamów, urojeń). Obecnie poprzeczka zawieszona jest znacznie wyżej – dąży się nie tylko do zmniejszenia bądź całkowitego ustąpienia symptomów choroby, ale także do tego, by umożliwić pacjentowi funkcjonowanie w roli społecznej.

Jakie są cele terapii?

Oprócz podstawowego celu jakim jest redukcja objawów choroby, terapia ma jeszcze inne wymiary – funkcjonalny i subiektywny. Poprzez wymiar funkcjonalny rozumie się optymalne funkcjonowanie pacjenta, które daje mu możliwość realizowania się w określonej roli społecznej, a co za tym idzie pozwala spełniać obowiązki członka rodziny, podjąć pracę, czy móc się kształcić. Z kolei wymiar subiektywny to nic innego jak dobre samopoczucie pacjenta, które owocuje jego dobrą współpracą i chęcią podjęcia dalszego leczenia.

Rokowanie w schizofrenii

Część badaczy zapytanych o rokowanie w schizofrenii przytoczy „teorię ćwiartek”.

Zgodnie z tą teorią:

• 1/4 pacjentów osiąga dobrą remisję (ustąpienie objawów)
• 1/4 mimo dobrej remisji społecznej ma przetrwałe objawy choroby
• 1/4 ma przetrwałe objawy a remisja społeczna jest tylko częściowa
• 1/4 ma przewlekły przebieg choroby z tendencją do pogarszania się stanu

Powyższa teoria ukazuje pewne trendy w przebiegu choroby i pozwala stworzyć swego rodzaju scenariusz tego, w którym kierunku może się ona rozwinąć, jednak należy pamiętać, że liczby to nie wszystko, a rokowanie w schizofrenii jest uwarunkowane całym szeregiem czynników, sprawiającym, że ferowanie wyroków odnośnie losów pacjenta jest czymś bardzo indywidualnym i często trudnym do przewidzenia.

Czynniki sprzyjające dobremu rokowaniu

Bez wątpienia pomyślnemu rokowaniu sprzyja odpowiednio dobrana terapia lekami przeciwpsychotycznymi – jej skuteczność oraz dobra tolerancja (minimalna ilość działań niepożądanych). Niezwykle ważna jest również współpraca chorego w terapii i wsparcie ze strony otoczenia (szczególnie osób najbliższych). Nie bez znaczenia jest także dobre funkcjonowanie pacjenta – zarówno to sprzed choroby, jak i obecne (czy nadużywa substancji psychoaktywnych?, czy choruje przewlekle na choroby somatyczne?).

Obecny stan wiedzy nie pozwala stwierdzić, czy obraz kliniczny schizofrenii, w tym jej typ, może sugerować lepsze lub gorsze rokowanie ale wieloletnie obserwacje potwierdzają fakt, że największe znaczenie rokownicze ma wczesne rozpoczęcie skutecznego leczenia i jego odpowiednio długa kontynuacja.

Funkcjonowanie przedchorobowe – istotny czynnik rokowniczy

Wspomniane wyżej funkcjonowanie przedchorobowe stanowi ważny element, który pozwala ocenić szansę na uzyskanie poprawy – złe funkcjonowanie przedchorobowe wiąże się z niepomyślnym rokowaniem. Uznaje się, że gorsze funkcjonowanie przedchorobowe może mieć dwojakie znaczenie – z jednej strony może wskazywać na podstępny rozwój choroby, z drugiej zaś, że otoczenie pacjenta nie zauważyło jej rozwoju, a to z kolei stanowi niepokojący sygnał, sugerujący prawdopodobny brak należytej uwagi ze strony najbliższych.

Postawa pasywna reprezentowana przez otoczenie osoby chorej może wskazywać na to, iż pacjent nie potrzyma od niego wsparcia, tak istotnego i koniecznego wręcz do uzyskania satysfakcjonujących wyników terapii.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat niepokojących objawów, mogących świadczyć o rozpoczynających się problemach zdrowia psychicznego, wejdź na stronę: http://zdrowiepsychiczne.pl/niepokojace-objawy.

Rehabilitacja chorych na schizofrenię

Rehabilitacja chorych na schizofrenię ma kilka zakresów: oprócz osobistego i rodzinnego, składa się także z zawodowego (rehabilitacja zawodowa) i środowiskowego, mającego na celu uzdrowienie i poprawę w kontaktach z innymi.

Programy edukacyjne pacjentów przyjmują bardzo różne formy – prezentacji, grup dyskusyjnych, treningów behawioralnych. Szczególny nacisk kładzie się na współpracę oraz umiejętność rozpoznawania objawów chorobowych.

Obecnie wiadomym jest, że pomimo istnienia chorych, u których trudno uzyskać zadowalające efekty prowadzonej terapii, to w znacznej mierze rokowanie jest uzależnione od rodzaju i intensywności oddziaływań leczniczych, stąd też mnogość ich rodzajów. Jednak należy pamiętać, że nic nie zastąpi dobrej współpracy na linii lekarz-pacjent oraz wsparcia ze strony najbliższych.